به گزارش شهرآرانیوز، محمدجعفر قائمپناه امروز (۱۶ آذر ۱۴۰۴) در مراسم گرامیداشت روز دانشجو در دانشکده علوم پزشکی مشهد با اشاره به پیشینه فکری و علمی ایران و نقش دیرینه دانشگاه در رویش اندیشه اظهار کرد: سرزمین ایران همواره خاستگاه خردمندان و اهل اندیشه بوده است و دانشگاه در چنین بستر تاریخی ظرفیت ویژهای برای آفرینش فکری، گفتوگو و تربیت نیروی انسانی دارد.
معاون اجرایی رئیسجمهور با اشاره به پیوند روز دانشجو با تاریخ دانشگاههای کشور افزود: شانزدهم آذر یادآور نقطهای مهم در حافظه دانشگاه ایرانی است؛ روزی که نام شهیدان شریعترضوی و دیگر دانشجویان جانباخته سال ۱۳۳۲ در کنار مبارزه با استبداد در تاریخ ثبت شد.
وی ادامه داد: این پرسش که چرا پس از ۷۰ سال، شانزدهم آذر همچنان در حافظه تاریخی جامعه زنده است، پاسخ روشن دارد؛ زیرا دانشگاه زنده، پویا و مطالبهگر شاخص حیات جامعه است و دانشگاه منفعل و نگران نشانه رکود اجتماعی است.
قائمپناه افزود: رخداد ۱۶ آذر تنها چهار ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد، نشان داد که دانشگاه و استاد و دانشجو در برابر انفعال سیاسی سکوت نکردند و نخستین واکنش رسمی دانشگاه در دانشکده فنی دانشگاه تهران ثبت شد.
معاون رئیسجمهور تصریح کرد: در این هفتادودو سال، دانشگاه، دانشجو و ساختار سیاسی کشور ثابت نماندهاند؛ اما حقیقت دانشگاه همچنان مانند ژنهای تکرارشونده در بزنگاههای تاریخی خود را آشکار کرده است؛ ژن آزادیخواهی، عدالتطلبی، مسئولیت اجتماعی، پیشرفت و آبادانی ایران.
به گفته وی، دانشگاه نه اداره است، نه ساختمان؛ بلکه عقل نقاد جامعه، کانون تفکر و چشم بیدار حکومت است.
معاون رئیسجمهور تأکید کرد: برای درک جایگاه امروز دانشگاه، نباید تنها به روایتهای تاریخی بسنده کرد، بلکه لازم است نقشهای مؤثر دانشگاه در متن تحولات پرشتاب جهان و جامعه امروز ایران بازخوانی و بازآفرینی شود.
قائمپناه افزود: در جهانی زندگی میکنیم که قدرت و سیاست ناگزیر از تمکین به دانش و نهاد علم است؛ زیرا در عصر دانایی، دانش مهمترین عامل اقتدار، آگاهی و پیشرفت کشورهاست.
وی با بیان اینکه دانشجو از مهمترین بخشهای سرمایه انسانی، اجتماعی و فرهنگی کشور است، گفت: این سه سرمایه پیشران اصلی توسعه همهجانبه ایران محسوب میشوند.
به باور وی، اگر دانشجو فعال، امیدوار و مشارکتجو باشد، سرمایه انسانی و اجتماعی کشور نیز پویا خواهد بود؛ اما اگر امید و مشارکت دانشجویان تضعیف شود، این سرمایهها نیز در معرض فرسایش قرار میگیرند.
قائمپناه با اشاره به وظیفه حاکمیت درقبال دانشگاهیان تأکید کرد: همه جریانهای سیاسی باید دربرابر سخن و مطالبه دانشگاهیان با فروتنی برخورد کنند؛ چراکه علم در محیط بیروح رشد نمیکند و دانشگاهِ بیتحرک برای نظام سیاسی سودمند نخواهد بود.
او هشدار داد: فرسایش سرمایه انسانی و کاهش سرمایه اجتماعی، خطری بهمراتب بزرگتر و آیندهسوزتر از نابودی منابع طبیعی و زیستمحیطی است.
معاون اجرایی رئیسجمهور با تأکید بر اینکه عوامل عزت و سربلندی ایران همین سرمایههای انسانیاند، گفت: باید حقوق و حرمت این سرمایههای ملی را با تمام وجود فهمید و پاس داشت.
به گفته وی دانشگاه قطبنما، عقل نقاد و چشم ناظر در مسیر توسعه کشور و عبور از بحرانهاست؛ اما ایفای این نقش بدون حضور فعال و مؤثر دانشجویان امکانپذیر نیست.
وی تصریح کرد: دانشگاه زمانی زنده است که دانشجو دارای نشاط، امید، انگیزه و افق روشن باشد؛ دانشجوی منفعل نهتنها دانشجوی درسخوان و محرک نمیشود، بلکه از جامعه علمی نیز باز میماند.
قائمپناه افزود: باید دید چرا بخشی از دانشجویان بهجای مشارکت اجتماعی و سیاسی، سکوت و تماشاگربودن را ترجیح میدهند؛ زیرا انفعال، یأس، بیتفاوتی و احساس ناامنی، از خطرناکترین آسیبهای محیط دانشگاه است.
معاون اجرایی رئیسجمهور با اشاره به ضرورت شناخت دقیق بحرانها، مسائل و انتظارات دانشگاهیان گفت: باید عزمی واقعی برای کاستن از آلام و دغدغههای دانشجویان به وجود آورد و عقلانیت، تدبیر و امنیت اجتماعی و روانی را به وجه غالب محیط دانشگاه تبدیل کرد.
وی تأکید کرد: دانشگاه امن، مطالبه مشخص دولت دکتر پزشکیان است؛ دانشگاهی که امنیت آن برای همه دانشجویان و استادان باشد، نه برای گروهی خاص.
او خاطرنشان کرد: دانشگاه محل افراط و تفریط و حذف نیست؛ نهاد گفتوگو، مدارا، سعهصدر، احساس مسئولیت و مشارکت است و در چنین فضایی، دانشجو رشد مییابد و اثرگذار میشود.
قائمپناه افزود: همه نهادهای دولتی و حاکمیتی باید رویکرد تهدیدانگارانه نسبتبه دانشگاه را کنار بگذارند و بکوشند دانشگاه پناهگاه و خانه دانشجو باشد، نه محیط نگرانی و ناامنی؛ فضای زندگی و نشاط باشد، نه دلمردگی و یأس.
معاون اجرایی رئیسجمهور با تأکید بر ضرورت تجربه آزادی علمی، امنیت اجتماعی، اخلاق، گفتوگو، مدارا و خردورزی در دانشگاه گفت: دانشجو باید در دانشگاه بهجای ستیزهجویی، رفاقت؛ بهجای خشم، مهربانی؛ و بهجای ظلم، انصاف بیاموزد و نگاهش به تاریخ و آینده ایران عزیز باشد.
وی دانشگاه را نهاد آزادی، عدالت، قانون، انضباط علمی، خردورزی و آرمانگرایی دانست و افزود: باید همکاری کنیم که دانشجویان در پرتو قانون و عدالت و آزادی، احساس امنیت و مسئولیت کنند، نه تبعیض، بیعدالتی و محدودیت.
قائمپناه با اشاره به نقش دانشگاه در مواجهه با مسائل کلان کشور اظهار کرد: دانشگاه باید مرکز شناخت مسائل، تحلیل تحریمها و دفاع از فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد؛ این رویکرد یک توصیه یا آرزو نیست، بلکه راهبردی ملی و راهگشاست.
وی با بیان اینکه دولت و شخص دکتر پزشکیان دست نیاز به سوی دانشگاه دراز کردهاند، افزود: این دست نیاز خطاب به دانشجویان، استادان و پژوهشگران است؛ چراکه اگر توسعه پایدار و همهجانبه مدنظر است، باید از توسعه علمی آغاز شود. توسعه علمی ضامن بقای ایران کهن ماست و بر مدار دانشگاه آزاد، مستقل، پویا و بانشاط میچرخد.